Oskładkowanie wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, podobnie jak wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych są uznawani za osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Osoby takie powinny zatem sporządzić i przekazać do ZUS zgłoszenie:

• płatnika składek – na formularzu ZUS ZFA,
• siebie do ubezpieczeń jako osoby podlegającej ubezpieczeniu – na formularzu ZUS ZUA (bądź, jeśli podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu – na formularzu ZUS ZZA).

Należy podkreślić, że wspólnik danej spółki zgłasza się, odrębnie od spółki, jako płatnik składek na własne ubezpieczenia. Nie jest dopuszczalne, aby w dokumentach ubezpieczeniowych posługiwał się numerami REGON lub NIP nadanymi spółce. Spółka pełni funkcję płatnika składek jedynie za osoby świadczące w niej pracę (np. za pracowników i zleceniobiorców).

Właściwym terminem płatności składek oraz przesyłania deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA) za dany miesiąc jest 10. dzień następnego miesiąca.

Wspólnik jednoosobowej spółki opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, przy czym kwota ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonego na dany rok kalendarzowy.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne wspólnicy spółek opłacają również od zadeklarowanej kwoty. Kwota ta nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku.

Wspólnicy wymienionych spółek nie mogą opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru, tj. od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Mimo że ulga, o której mowa, odnosi się do osób rozpoczynających prowadzenie działalności, dotyczy ona wyłącznie osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osoby, które w ramach tej działalności wykonują wolny zawód oraz wspólników spółek cywilnych.

Należy dodać że dokładnie takie same zasady podlegania oskładkowaniu dotyczą także wspólników spółki jawnej, komandytowej i partnerskiej. Każdy wspólnik takiej spółki, jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia.

Natomiast prowadzenie działalności w wieloosobowej spółce z o.o. nie stanowi tytułu do ubezpieczeń w ZUS. Tytułem takim jest wyłącznie sprawowanie funkcji wspólnika w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Warto przy okazji wspomnieć, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, różnicujące wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w zależności od ich liczby były przedmiotem wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie ich zgodności z Konstytucją. Wnioskodawca wskazywał, że zróżnicowanie sytuacji prawnej wspólników spółek z o.o. „ma cechy przypadkowości i pozbawione jest racjonalnego uzasadnienia”.

Wyrokiem z 25 września 2014 roku (sygn.. akt SK 4/12) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zasady oskładkowania jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są zgodne z konstytucją. W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny podkreślił faktycznie osobowy charakter jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przejawiający się w szczególności w skupieniu w jednym ręku (jedynego wspólnika tej spółki), uprawnień o charakterze majątkowym oraz uprawnień o charakterze korporacyjnym. Nadto, jak to wskazał Trybunał w swoim komunikacie: „Prawodawca uwzględnił też, że w osobie jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością często dochodzi do swoistego połączenia „pracy i kapitału”, które to połączenie pozwala go zakwalifikować jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność”.