Niezłożenie sprawozdania finansowego w KRS – wykroczenie ściągane przez prokuratora

Obowiązek składania sprawozdań finansowych w rejestrze sądowym wynika z art. 69 ustawy o rachunkowości¹ (dalej „uor”). Przepis ten zobowiązuje kierownika jednostki (zarząd) do złożenia stosownych dokumentów we właściwym rejestrze sądowym  (dalej również „KRS”) w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, które to zatwierdzenie powinno się odbyć nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego( art. 53 uor).

W styczniu 2015 roku weszły w życie nowe regulacje², na podstawie których w KRS zamieszcza się również:

• wzmiankę o braku obowiązku sporządzenia i złożenia sprawozdania finansowego (dotyczy spółek jawnych osób fizycznych i spółek partnerskich nieprowadzących ksiąg rachunkowych);
• informację o dniu kończącym rok obrotowy.

Ujawnienie informacji o dniu kończącym rok obrotowy może nastąpić przy okazji składania sprawozdania finansowego do KRS. Sąd rejestrowy, dokonując wpisu wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego, dokona jednocześnie wpisu informacji o dniu kończącym rok obrotowy również wtedy, gdy nie złożono wniosku o wpis tej informacji.

Ujawnienie tej informacji ma ułatwić sądowi kontrolę wywiązywania się podmiotów z obowiązku składania sprawozdań finansowych do rejestru sądowego.

Należy w tym miejscu również wspomnieć o nowych przepisach³ dotyczących podmiotów, które mają zaległości w składaniu sprawozdań finansowych do KRS. Zgodnie z nimi sąd rejestrowy wszczyna z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do KRS bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy mimo wezwania nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe.

W praktyce procedura ścigania sprawców niezłożenia sprawozdania finansowego w KRS przebiega w następujący sposób:

1. W pierwszej kolejności Kierownik Jednostki otrzymuje wezwanie z sądu rejestrowego do uzupełnienia braków – czyli złożenia sprawozdania finansowego. Sąd określa termin uzupełnienia i czeka.

2. W przypadku braku reakcji sprawa kierowana jest do prokuratury, która rozpoczyna dochodzenie. Na tym etapie Kierownik Jednostki otrzymuje wezwanie do stawienia się na Policji w charakterze podejrzanego i złożenia wyjaśnień. Nie zgłoszenie się w wyznaczonym terminie grozi doprowadzeniem przez Policję celem złożenia wyjaśnień. Do złożenia wyjaśnień wzywani są wszyscy członkowie zarządu jeśli jest to organ wieloosobowy.

3. Uzupełnienie braków oraz dobrowolne poddanie się karze oznacza ustalenie przez prokuratora kary grzywny w wysokości liczby stawek (zgodnie z kodeksem karnym od 10 do 540) pomnożonych przez stawkę dzienną (zgodnie z kodeksem karnym od 10 zł do 2.000 zł). Kara grzywny w dużej mierze zależy od dochodów sprawcy – w tym wypadku Kierownika Jednostki.

4. Z kolei dalszy, uporczywy brak działania Kierownika Jednostki skutkuje skierowaniem sprawy przez prokuratora do sądu rejonowego, który w trybie nakazowym wydaje wyrok, zazwyczaj uznający Kierownika Jednostki za winnego. W wyroku tym sąd orzeka także o karze grzywny, a czyn ten traktowany jest jako występek.

5. Od takiego wyroku, wydanego w trybie nakazowym można złożyć sprzeciw, co powoduje ponowne rozpatrywanie sprawy przez sąd.

Podsumowując – aby nie narażać się na konieczność wizyty na posterunku Policji i karę grzywny, pamiętajmy o składaniu sprawozdań finansowych w KRS. Nowe przepisy wprowadzone od 2015 roku dają sądom dużo więcej możliwości w zakresie ścigania sprawców niezłożenia wymaganych dokumentów w KRS a w skrajnym przypadku możliwość wszczęcia postępowania o rozwiązanie podmiotu bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

¹ ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. z 2013 roku, poz. 330);

²  ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 roku,  poz. 4).

³ ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 roku, poz. 1924)).