Polski Ład 2.0 – zmiany podatkowe PIT dla umów o pracę i umów cywilnoprawnych

Już od 1 lipca 2022 roku wejdą w życie koleje zmiany w zakresie rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 roku o zmianie ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta i tym samym wdraża w życie szereg  aktualizacji, które opisujemy poniżej.

Obniżenie stawki podatku

Najistotniejszą zmianą jest obniżenie stawki podatku w pierwszym progu podatkowym do 12% (z obecnych 17%). Nowa stawka będzie miała zastosowanie również do przychodów uzyskanych od stycznia do czerwca 2022 roku i będzie ona uwzględniona w rozliczeniu rocznym (pracodawca nie jest zobowiązany do korygowania wynagrodzeń za pierwsze półrocze 2022 roku). Stawka podatku w drugim progu pozostaje na dotychczasowym poziomie.

Obniżenie stawki podatku do 12% dotyczy również podatku zryczałtowanego, a więc pobieranego od umów cywilnoprawnych z wynagrodzeniem nie większym niż 200 PLN brutto.

Skala podatkowa i kwota wolna od podatku

W związku z obniżeniem stawki podatku, zmniejszeniu uległa kwota zmniejszająca podatek i w ujęciu rocznym wyniesie ona 3 600 PLN. Nie zmieni się natomiast kwota wolna od podatku dla podatników rozliczających się według skali podatkowej.

Likwidacja ulgi dla klasy średniej oraz mechanizmu przedłużania terminu poboru zaliczek

W ramach poprawek do dotychczasowych przepisów, ustawodawca zdecydował się na zlikwidowanie ulgi dla klasy średniej. W 2022 roku obowiązywać będą przepisy przejściowe, w ramach których ustawodawca wprowadził pojęcie podatku hipotetycznego jako formę zabezpieczenia podatników w sytuacji, gdy nowe przepisy podatkowe okazałyby się dla nich niekorzystne. Hipotetyczny podatek obliczany będzie przez organ podatkowy przy sporządzaniu rozliczenia rocznego i uwzględniać będzie ulgę dla klasy średniej oraz dotychczasową stawkę podatku dochodowego 17%. Jeżeli roczna kwota pobranej zaliczki na podatek dochodowy będzie wyższa od hipotetycznego podatku, urzędy skarbowe będą zobowiązane zwrócić tę różnicę podatnikom.

Uchylone zostają również przepisy wdrażające mechanizm przedłużania terminu poboru zaliczek na podatek dochodowy osób fizycznych – nie będzie zatem obowiązku podwójnego liczenia podatku i porównywania go z zaliczką liczoną według zasad obowiązujących w 2021 roku. Jednocześnie ustawodawca zwalnia płatnika składek z obowiązku poboru tzw. odroczonej zaliczki na podatek dochodowy, która nie została pobrana do dnia 30 czerwca 2022 roku.

Zerowy PIT dla przychodów z zasiłku macierzyńskiego dla uprawnionych grup

Poszerzony zostaje katalog przychodów zwolnionych z podatku dochodowego do kwoty 85 528 PLN w roku podatkowym, z których skorzystać mogą podatnicy:

– do ukończenia 26. roku życia,

– którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej,

– którzy sprawują władzę rodzicielską, pełnią funkcję opiekuna prawnego w stosunku do co najmniej 4 małoletnich dzieci,

– po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiet i 65. roku życia w przypadku mężczyzn, którzy nie pobierają emerytury.

Zgodnie z nowymi przepisami dodatkowo z opodatkowania zwolnione zostały przychody z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Powrót preferencyjnego poboru zaliczki dla osób samotnie wychowujących dzieci

Przywrócone zostało preferencyjne opodatkowanie dla osób samotnie wychowujących dzieci na zasadach obowiązujących przed wprowadzeniem Polskiego Ładu. Rodzic lub opiekun, który w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci małoletnie; pełnoletnie otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną; pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, będzie mógł obliczyć podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów tego podatnika. Tym samym zlikwidowana zostaje jednorazowa roczna ulga podatkowa 1 500 PLN.

Zmiany podatkowe od 1 stycznia 2023 roku

Część zmian podatkowych zostanie wdrożona dopiero od początku przyszłego roku. Najistotniejszą z nich jest możliwość złożenia przez podatników oświadczenia o stosowaniu pomniejszenia zaliczki na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek aż trzem płatnikom. W oświadczeniu podatnik zobowiązany będzie wskazać kwotę, o jaką płatnik będzie uprawniony do pomniejszania zaliczki, tj. o:

– 1/12 kwoty zmniejszającej podatek albo

– 1/24 kwoty zmniejszającej podatek albo

– 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Łączna kwota pomniejszenia jaką zastosować mogą wszyscy płatnicy w danym miesiącu nie może przekraczać kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, a więc 300 PLN.

Możliwość skorzystania z obniżenia podatku o kwotę wolną, poza pracownikami, zyskają również zleceniobiorcy oraz osoby uzyskujące wynagrodzenie z tytułu prac wykonywanych osobiście, pod warunkiem złożenia odpowiedniego oświadczenia. W tym przypadku również będzie możliwość zastosowania pomniejszenia zaliczki o 1/12 albo 1/24, albo 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Wprowadzone zostanie rozwiązanie, umożliwiające upoważnienie płatnika do niepobierania zaliczek na podatek dochodowych przez podatników, którzy przewidują, że w danym roku podatkowych osiągną dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w kwocie nieprzekraczającej 30 000 PLN. Pracownik będzie mógł złożyć wniosek upoważniający płatnika do niepobierania zaliczki na podatek nie tylko pracodawcy, ale również organom emerytalnym, organom rentowym czy spółdzielniom.
W przypadku osiągnięcia rocznych dochodów przekraczających 30 000 PLN i skorzystania z preferencji, płatnik obliczać będzie zaliczki bez pomniejszenia ich o kwotę zmniejszającą podatek.

Usystematyzowaniu ulegną również formy, w jakiej podatnicy składać będą oświadczenia mające wpływ na obliczenie zaliczki na podatek dochodowy osób fizycznych. Nowe przepisy stawiają na równi oświadczenia złożone w postaci papierowej, i te złożone za pośrednictwem nośników elektronicznych (mailowo, przez portale kadrowe). Nowym rozwiązaniem jest możliwość składania oświadczeń na wzorach i w formie określonej przez pracodawcę (płatnika).

Bardzo istotną zmianą jest wyłączenie odpowiedzialności karno-skarbowej płatnika, w przypadku gdy zaniżenie, czy nieujawnienie przez niego podstawy opodatkowania wynikać będzie z wniosków lub oświadczeń mających wpływ na kalkulację zaliczki złożonych przed podatnika.

Inne zmiany – składka zdrowotna prokurentów

Doprecyzowano przepisy w zakresie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurentów, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Obowiązek podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu wskazanych osób powstaje z dniem powołania (ustanowienia prokury) i wygasa z dniem ich odwołania.